หลักสูตรนิเทศศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการสื่อสารเชิงนวัตกรรมเพื่อองค์กรสมัยใหม่ คณะนิเทศศาสตร์ สถาบันการจัดการปัญญาภิวัฒน์ จัดการบรรยายพิเศษ (ออนไลน์) ในหัวข้อ AI Behind Social Technology and Innovation โดยได้รับเกียรติจาก ดร.ชัชวาล สังคีตตระการ นักวิจัยทีมการเข้าใจเสียงและข้อความ กลุ่มวิจัยปัญญาประดิษฐ์ ศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์คอมพิวเตอร์แห่งชาติ NECTEC เมื่อวันเสาร์ที่ 9 มกราคม 2564 เวลา 13.30-16.30 น. โดยมีรายละเอียดของการบรรยาย ดังนี้
ในช่วงแรก วิทยากรได้เกริ่นนำเกี่ยวกับยุคสมัยที่แตกต่างก่อนและหลังมีเทคโนโลยี AI ในยุคที่หันไปทางไหนก็มักจะหนีไม่พ้นคำว่า AI และการที่มนุษย์จะแยกตัวออกจากเทคโนโลยีเป็นสิ่งที่ยากมาก อยากให้ผู้ฟังทุกคนนึกย้อนกลับไปในสมัยที่ยังไม่มีเทคโนโลยี พร้อมทั้งถามถึงความแตกต่างชีวิตก่อนและหลังมีคอมพิวเตอร์ว่าในยุคนั้นและยุคนี้ดำเนินชีวิตแตกต่างกันอย่างไร
AI Behind Social Technology and Innovation
วิทยากรเริ่มจากการตั้งคำถามว่าระหว่าง Social Technology and Innovation คิดว่าว่าสิ่งใดมีความสำคัญมากที่สุด วิทยากรอธิบายว่า Social หรือสังคม สำคัญที่สุด เพราะเป็นสิ่งที่ใกล้ตัวมนุษย์ ในยุคที่ไม่มีเทคโนโลยี และ innovation มนุษย์ก็ยังมีสังคม และเมื่อเริ่มเข้าสู่ยุค AI สิ่งแรกที่จะต้องทำความเข้าใจคือสังคม
จากนั้น วิทยากรได้ยกตัวอย่างภาพเพื่อให้ผู้ฟังตีความ ภาพดังกล่าวเป็นภาพของผู้สูงอายุและวัยรุ่นหนุ่มสาวซึ่งสามารถตีความได้อย่างหลากหลาย โดยมีการแลกเปลี่ยนกันระหว่างวิทยากรและผู้ฟัง บางคนก็บอกว่ารู้สึกมีความสุข บางคนรู้สึกโดดเดี่ยว บางคนรู้สึกแตกต่างอย่างลงตัว แต่ละคนตีความภาพเดียวกันแตกต่างกัน ทำให้ความรู้สึกที่เกิดแตกต่างกัน
วิทยากรยังบอกอีกว่า เราสามารถทำให้คอมพิวเตอร์คิดเหมือนกับมนุษย์ได้ แต่เราไม่สามารถทราบได้ว่ากระบวนการการคิดของคอมพิวเตอร์เหมือนกับกระบวนการคิดของมนุษย์หรือไม่ จุดนี้เป็นสิ่งที่สำคัญและกำลังเป็นอิทธิพลกับมนุษย์ พร้อมยกตัวอย่างเทคโนโลยี AI กับการแพทย์
ในส่วนของการประมวลผลความรู้สึก วิทยากรอธิบายว่าว่า เราไม่สามารถบังคับความรู้สึกตนเองได้ พร้อมทั้งให้นักศึกษาลองเลือกสิ่งที่ตนชอบมาหนึ่งอย่าง แล้วให้คิดหรือนึกถึงเรื่องนั้นอยู่อย่างเดียว พบว่าส่วนมากอยู่กับสิ่งที่ชอบได้นานและไม่อึดอัดใจที่จะนึกถึง เหมือนหลุดเข้าไปในภวังค์ และให้เปรียบเทียบกับเลือกนึกถึงสิ่งที่ตัวเองไม่ชอบมาหนึ่งอย่างโดยห้ามคิดถึงสิ่งนี้ พบว่าส่วนมากยอมแพ้ให้กับโจทย์นี้
Artificial intelligence
ต่อมาวิทยากรให้ดูคลิปเพื่อศึกษาและพูดถึงเทคโนโลยี AI พร้อมยกตัวอย่างเทคโนโลยี
คลิปแรกเป็นคลิปเกี่ยวกับนวัตกรซึ่งเป็นผู้คิดค้นนวัตกรรมขึ้นมาและได้ยกตัวอย่างโลโก้ของเซเว่น อีเลฟเว่น และถามถึงความแตกต่างของโลโก้ จากนั้นได้บอกอีกว่าผู้ที่จะเป็นนวัตกรได้ต้องมีความช่างสังเกต มันจะเป็นคุณสมบัติสำคัญที่จะพาเราไปหาสิ่งใหม่ เพราะถ้าเรามองเห็นแต่สิ่งเดิม ๆ ก็จะไม่มีนวัตกรรมใหม่ ๆ ผลิตออกมา
มีการคาดการณ์ว่าอีกประมาณ10ปี AI จะฉลาดเท่ามนุษย์ แต่ความจริงแล้วปัจจุบัน Ai ก็แซงมนุษย์ไปไกลมากแล้ว เพราะปัจจุบันไม่มีใครคำนวณตัวเลขได้กว่าคอมพิวเตอร์แล้ว แต่ก็ยังมีอีกหลายอย่างที่ต้องใช้เวลากว่าที่ AI จะทำได้เหมือนกับมนุษย์
สิ่งสำคัญคือจริยธรรมของ AI โดยยกตัวอย่างรถความเร็วสูงที่ขับเคลื่อนโดยใช้เทคโนโลยี AI แต่ที่ยังไม่สามารถนำรถเหล่านี้มาใช้ท้องถนนจริงได้เป็นเพราะยังไม่สามารถปลูกฝังจริยธรรมให้กับ AIได้
Natural Language Processing
ในช่วงสุดท้าย วิทยากรพูดถึงเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ที่สามารถเข้าใจภาษามนุษย์ การที่จะให้ AI เข้าใจในภาษาที่มนุษย์สื่อสารกันต้องมาจากการสอนของมนุษย์ เพราะการส่งสารจะสัมฤทธิ์ผลก็ต่อเมื่อคนตรงข้ามรู้ว่าเราจะสื่อสารอะไรไป ข้อความที่เราใช้คุยกันในยุคปัจจุบันไม่ได้ตรงตามหลักการภาษาไทย แต่อาจมีคำวัยรุ่นบ้าง AI ก็จะต้องทำความเข้าใจในสิ่งเหล่านี้ด้วย
และสิ่งสุดท้ายที่วิทยากรอยากจะฝากไว้ก็ คือ ไม่ต้องกลัวว่า AI จะเข้ามาแทนที่ ตราบใดที่เรายังรักษาความเป็นมนุษย์เอาไว้อยู่ เช่น งานที่คุณทำต้องมีความละเอียดมากเป็นสิ่งที่คอมพิวเตอร์ไม่สามารถทำได้ ในอีก 10 ปี หรือ 20 ปีข้างหน้า งานเหล่านี้ก็ยังต้องการคุณอยู่ AI จะเข้ามาช่วยให้ชีวิตมนุษย์ง่ายขึ้น แต่อย่ากังวลมากเกินไป เพราะยังไงมนุษย์ก็ต้องดำเนินชีวิตด้วยตัวเองอยู่ดี